Gerrit de Jong
Gerrit de Jong (1905-1978) waagde in de crisisjaren de riskante stap om van de kunst te gaan leven. Dat was geen vetpot. In de oorlogsjaren ruilde hij zelfs zijn schilderijen voor etenswaren.
Melancholiek, introvert. Een man die het liefst in de rust en stilte van zijn atelier verbleef. Ziedaar een omschrijving van Gerrit de Jong in een notendop. Zijn levensloop is bepaald grillig te noemen. Hij werd geboren in Amsterdam en verhuisde op zesjarige leeftijd met zijn ouders naar Wormerveer, het geboortedorp van zijn moeder. De Jong werd al op jonge leeftijd fabrieksarbeider bij Chocolade- en cacaofabriek Pette in Wormerveer waar hij bij een bedrijfsongeval een oog kwijtraakte. Als autodidact ontwikkelde hij zich in de jaren dertig tot een bekwaam schilder en graficus. De nadruk in zijn werk lag vooral op het streven naar technische perfectie, geheel in lijn met de fijne penseelvoering van magisch realisten als Koch en Willink. Maar De Jong bewonderde ook de perfectionistische stijl van oude meesters als Jan van Eyck en Hendrick Avercamp.
Na zijn ontslag bij Pette besloot hij in 1936 van de kunst te gaan leven. Na zijn eerste expositie in 1939 in Amsterdam volgde een jaar later een groepsexpositie in het Rijksmuseum onder de titel 'Onze kunst van heden'. Een opsteker voor De Jong was dat het Rijksmuseum bij die gelegenheid alle drie de door hem ingezonden werken (een schilderij en twee etsen) aankocht. Als lid van De Onafhankelijken exposeerde hij met regelmaat in het Stedelijk Museum. Hoewel het bestaan als kunstenaar geen vetpot was, wenste hij niet terug te keren naar een baan met een vast inkomen. Dat leverde een huwelijksbreuk op waarna De Jong een relatie aanging met zijn model Bep Kets waarmee hij later trouwde.
De stijl van De Jong bleef door de jaren heen onveranderd. Hij bleef zijn realistische aanpak van stillevens en landschappen trouw tot aan zijn dood in 1978. Zijn werk ademt nostalgie in zijn landschappen en tijdloos ogende interieurstukken. De Jong gaf in latere jaren les aan tal van jonge Zaanse kunstenaars, zoals Ru van Rossem, Leo Poelmeijer, Hans Kuyt, Piet Hein Zijl, Remmet Ouwejan, Frans Room en Peter Teeling.
(tekst Zaans Museum)
